Yüksek Kiralar Kiracılar ve Ev Sahiplerini Karşı Karşıya Getiriyor
Son yıllarda hızla yükselen kira bedelleri, kiracılar ve ev sahipleri arasındaki ilişkileri zorlaştırdı. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, enflasyonun yükselmesinde etkili olan yüksek kira artışlarını gerekçe gösterdi.
Hükümet tarafından getirilen yüzde 25’lik kira artışı sınırı, kısa vadede sorunu çözmekte yetersiz kaldı. Ev sahipleri, bu sınırlamayı yetersiz buldukları için kira bedellerini piyasa değerine yükseltmek için dava açmaya başladılar.
Ancak, 5 yıllık kira sözleşmesi süresini doldurmamış kiracılar, bu haklarından yararlanamadılar. Bu durum, hem ev sahipleri hem de kiracılar arasındaki kira davalarında büyük bir artışa neden oldu. Uzmanlar, gelecekte de kira davalarının artış göstereceğini öngörüyorlar.
TÜFE Ortalaması İyileştirici Bir Adım Oldu
Kira artışı sınırının kaldırılmasıyla birlikte, kira bedellerinde TÜFE 12 aylık ortalaması üzerinden artışın tekrar gündeme geldiğini belirten Gayrimenkul Hukuku Uzmanı Ali Güvenç Kiraz, “Enflasyon verileri ile TÜFE 12 aylık ortalaması arasında önemli bir fark bulunmaktadır. Kiradaki artış oranının belirlenmesinde kullanılan TÜFE ortalaması daha yüksektir. Bu durum, özellikle 2 yıl boyunca yüzde 25 kuralına tabi tutulan ev sahipleri için bir rahatlama sağlamıştır. Ancak mülk sahipleri için asıl beklenti, kira tespit davalarıdır” dedi.
Dava Açabilmek İçin 5 Yıl Şartı Aranıyor
Ali Güvenç Kiraz, son dönemde kira tespiti için başvuran ev sahiplerinde artış yaşandığını ve bu artışın devam edeceğini belirtti. Kiracılara karşı dava açabilmek için 5 yılın dolması gerektiğini belirten Kiraz, “Bu nedenle, zam sınırı uygulanan dönemde yeni sözleşme yapan birçok ev sahibi dava açamadı. Ancak 2020 ve öncesinde sözleşme yapanlar, 5 yıllık süreyi doldurdukları için bu yıl dava açabilecekler. Benzer şekilde, 2021 yılında başlayan sözleşmelerde 2026 yılında dava hakkı doğacaktır. Bu nedenle, gelecek aylarda kira tespit davalarında büyük bir artış beklenmektedir.
Son dönemlerde, TÜFE 12 aylık ortalamasının enflasyona göre daha yüksek olması nedeniyle tahliye davalarında azalma yaşanmaktadır. Ancak yüzde 25 kuralı sebebiyle ciddi şekilde zarara uğrayan mülk sahiplerinin, 2025 ve hatta 2026 yılında kira tespit davasını kullanacaklarını tahmin ediyoruz.
Büyük Şehirlerde Uzlaşmak Zor
Kira sözleşmelerinden kaynaklanan tespit davalarında önce arabulucuya başvurmanın zorunlu olduğunu hatırlatan Kiraz, “Son açıklanan arabuluculuk başarı oranları, Türkiye genelindeki ortalamayı yansıtmaktadır. Ancak, İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya gibi büyük şehirler için aynı başarı oranlarının geçerli olduğunu düşünmüyoruz. Örneğin, Niğde’de 3 bin lira kira ödeyen ve 5. yılına gelen bir kiracı için bölge rayicinin 10 bin lira olduğu bir durumda, arabuluculuk sürecinin tarafları 6-7 bin lira gibi bir rakamda uzlaştırması mümkündür. Ancak, İstanbul’da 10 bin lira kira ödeyen ve kira rayici 60-70 bin lira civarında olan bir mülk için arabulucuların uzlaşması zordur. Bu nedenle, büyük şehirlerdeki uzlaşma oranlarının, İstanbul ve benzeri şehirlerde yüzde 25-30 seviyelerinde olduğunu söyleyebiliriz” şeklinde değerlendirme yaptı.
