Emre ERGÜL
De-dolarizasyon olarak bilinen, Amerikan dolarının küresel piyasalardaki hakimiyetini azaltma furyasında, Amerikan dolarına son golü Hindistan attı; Asya devi, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile resmi olarak yerel para birimleriyle ticaret yapmaya başladı.
Tarihe geçen satış pazartesi günü gerçekleşti. Hindistan’ın önde gelen petrol rafinerisi Indian Oil Corp., Abu Dabi Ulusal Petrol Şirketi’nden 1 milyon varil petrol satın aldıklarını açıkladı, alışverişin de Amerikan doları yerine yerel rupiyle yapıldığı belirtildi. Rakam açıklanmadı.
Daha önce BAE’li bir altın ihracatçısından Hindistan’daki bir alıcıya 128.4 milyon rupi (1.5 milyon dolar) karşılığında 25 kilo altın satıldığını hatırlatan uzmanlar, “Bu sembolik bir alışverişti” diyerek petrol satışının önemine dikkat çekti. Dünya çapındaki emtia anlaşmalarının çoğu genellikle Amerikan doları cinsinden yapılıyor.
Ancak dünyanın en büyük üçüncü petrol ihracatçısı ve tüketicisi olan Hindistan, geçen ay BAE ile anlaşma imzaladı. İki dev, işlem maliyetlerini azaltmak için ticareti yerel para birimleriyle yapmaya karar verdi. Amerika’nın geçen yıl Rusya’ya mali yaptırım uygulamasının ardından dedolarizasyon hız kazandı. BRICS ülkeleri, dolar dışı para birimleriyle alım-satım yapılması için baskı yaptı. Rusya, İran, Brezilya, Arjantin ve Bangladeş, Ukrayna Savaşı’ndan bu yana ticarette ABD doları yerine Çin yuanı kullanarak, ABD’yi rest çekmişti.
‘De-dolarizasyon’un arkasındaki 4 neden:
-Tek bir para birimine aşırı bağımlılık, ABD para politikasındaki değişiklikler ve ABD tarafından uygulanan olası yaptırımlar veya kısıtlamalar risk içeriyor. Ayrıca ABD hükümeti yıllardır büyük bütçe açıkları veriyor. Bu da enflasyon ve doların değeri hakkında endişelere yol açıyor.
-ABD, son yıllarda Irak ve Afganistan’daki savaşlar da dahil olmak üzere birçok jeopolitik çatışmaya karıştı. Bu çatışmalar, ABD ile diğer ülkeler arasındaki gerilimin artmasına neden oldu ve bu da bazı ülkeleri doları kullanmaya daha az istekli hale getirdi.
-Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olan ve küresel ticarette giderek daha etkili hale gelen Çin, doların alternatifi olarak para birimi renminbi’nin kullanılmasını teşvik ediyor.
– Devlet kontrolüne tabi olmayan Bitcoin gibi kripto para birimleri, dolara alternatif arayanlar için cazip hale geldi.
