Irak’ta yıl sonunda yapılması planlanan yerel seçimlerin tarihi konusunda, iktidardaki koalisyonda anlaşmazlık yaşanıyor.
Bağdat’ta iktidarı oluşturan Şii “Koordinasyon Çerçevesi” adlı koalisyonda bulunan siyasi grupların bir kısmı, yıl sonunda yapılması öngörülen yerel seçimlerin, Nisan 2024 tarihine ertelenmesini istiyor. Buna karşın, aynı koalisyon içerisinde yıl sonunda yapılmasını destekleyen diğer gruplar var. İran’a yakın Şii gruplar yerel seçimlere katılmak için “ittifak kurma” konusunda da henüz anlaşmamış görünüyor.
Koordinasyon Çerçevesi, eski başbakanlardan Nuri el-Maliki liderliğindeki Kanun Devleti Koalisyonu, Şii lider Ammar el-Hekim’e bağlı Ulusal Hikmet Akımı, yine eski başbakanlardan Haydar el-İbadi’nin Nasır Koalisyonu, Hadi Amiri’nin başında bulunduğu Bedir Hareketi, milis liderlerden Kays el-Hazali’nin Asayib Ehlilhak Hareketi, Yüksek İslami Konseyi ve bazı silahlı milis yapıların siyasi çatı kuruluşu Sened Grubu’ndan oluşuyor.
Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani, yerel seçimlerle ilgili yaptığı açıklamada, hükümetin, seçimlerin başarıyla yapılması için gerekli ihtiyaçları karşılayacağını ve bu yöndeki çalışmalarını sürdüreceğini belirtti.
Hükümet Sözcüsü Basim Avvadi de Bakanlar Kurulu kararı gereği, yerel seçimlerin 18 Aralık’ta yapılacağı bildirdi.
Ancak Irak Meclisi, mart ayındaki oturumunda seçimlerin 6 Kasım’da yapılmasına karar vermişti.
Bu durum, iktidardaki koalisyon arasında seçimlerin tarihi konusunda anlaşmazlığın yaşandığını gösteriyor.
“Sudani, hükümet programını uygulamaya dönük zekice bir çalışma yürütüyor”
AA muhabirine konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan siyasi analist Aid Hilali, Koordinasyon Çerçevesi içerisindeki gruplar arasında, seçimlere “tek çatı altında mı” yoksa “ayrı ittifaklar şeklinde mi?” katılacağı yönünde anlaşmazlık bulunduğunu söyledi.
Söz konusu Şii çatı kuruluşun yerel seçimlere ayrı gruplar halinde katılabileceğini öngören Hilali, şunları kaydetti:
“Koordinasyon Çerçevesi içerisindeki gruplar, hükümetin kurulması noktasında tek çatı altında toplansa da aralarındaki pürüzler giderilemedi. Bu gruplar arasında açık bir uzlaşı olmadığı gibi derin ayrılıklar da söz konusu değil. Koordinasyon Çerçevesi içerisinde radikal (Şii) lider ve gruplarla diğer partilere açılmak isteyen liberal yapılar da bulunuyor. Bu yapı içerisinde aynı zamanda seküler ve liberal akımlara kapılmadan kendisine yeni yol çizmeye çalışan ve büyük partilerin yanlışlarını yapmak istemeyen partiler de (Başbakanın başında olduğu Furateyn Akımı gibi) var.”
Hilali, Başbakan Sudani’nin, şimdiye kadar gerçekleştirdiği “başarıları” heba etmek istemediğini ve yerel seçimlere hazır olduğunu anlatarak, bu hükümetin, 2003 sonrası gelen hiçbir hükümetin yapamadığı birtakım atılımlara imza attığını savundu.
“Sudani, hükümet programını uygulamaya dönük zekice bir çalışma yürütüyor.” diyen Aid Hilali, Başbakan Sudani’nin yerel seçimlere üyesi Koordinasyon Çerçevesi ile aynı ittifak içerisinde girmek istemediğini kaydetti.
Siyasetten çekilen Şii siyasi ve din lider Mukteda es-Sadr’a bağlı Sadr Hareketi’nin yerel seçimlere katılıp katılmayacağı konusuyla ilgili de Hilali, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Sadr Hareketi içerisinde halen yerel seçimlere katılma gibi bir gündem bulunmuyor. Sadr Hareketi, siyasetten çekilince tepkiler almıştı ve yerel seçimlere katılmak için ortamın uygun olmadığını düşünüyorlar. Hareket, seçim sonuçlarının istedikleri gibi olmayacağından da endişe duyuyor. Sadr Hareketi, kendini hizmet odaklı yapı olarak gösteriyordu ancak Sudani’nin çalışmaları bu harekete karşı olan “hizmet” algısını gölgeledi ve hatta geri plana attı. Yeni seçim yasası da Sadr Hareketi’nin işine pek yaramayacak. Mukteda Sadr, hareketi bir yıl boyunca dondurma kararı almıştı ve o süre henüz dolmadı.”
“Şii ve Sünni gruplar kendi aralarında anlaşmazlık yaşıyor”
Siyasi analist Ahmed Yasiri de yerel seçimlere ilişkin Şii ve Sünni grupların kendi aralarında anlaşmazlığa düştüğünü ifade ederek, “Yerel seçimler, genel seçimlere zemin hazırlama niteliğinde olduğu için siyasi partilerin gerçek potansiyelini ortaya çıkarır. İran destekli Koordinasyon Çerçevesi, Sadr’a karşı birleşse de vizyoner ve homojen bir tabana sahip değil. Mesela İbadi, Nuri el-Maliki ve Asayib Ehlilhak ile aynı görüşleri paylaşmıyor, onlarla bir araya gelemiyor. Koordinasyon Çerçevesi, özellikle Sadr’a karşı kurulmuş geçici bir ittifaktı.” yorumunda bulundu.
Sadr Hareketi’nin içeride bölünme riskiyle karşı karşıya geldiği görüşünü savunan Yasiri, “Sadr Hareketi, bir sonraki parlamento seçimlerini düşünerek yerel seçimlere katılım gösterebilir. Hareket olarak tabanı yeniden konsolide etme hazırlığı yapıyor. Yerel seçimlere katılmazlarsa bir sonraki genel seçimlere etkin şekilde girebilirler.” diye konuştu.
Irak’ta daha önce Meclis tarafından lağvedilen vilayet meclisleri seçimleri, hükümet kararıyla yeniden yapılmasına karar verildi. Şii ve Sünni siyasi partiler, yerel seçimlerde, kendi bölgelerindeki vilayet meclislerinde etkin olmayı hedefliyor.
